GIDA VE TAKVİYE EDİCİ GIDALARDA SAĞLIK BEYANI KULLANIMI KILAVUZU

Mayıs 12, 2023

20.04.2023 tarih ve 32169 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Hakkında Yönetmeliğe istinaden Sağlık Bakanlığı - Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu tarafından hazırlanan “Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Kılavuzu”, 26.04.2023 tarihinde Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu resmî internet sayfasında yayımlanmıştır.

Kılavuzun Amacı
Bu Kılavuz; tüketiciyi en üst düzeyde korumak üzere son tüketiciye arz edilen gıda ve takviye edici gıdalarda sağlık beyanı kullanımına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kılavuzun Kapsamı
Bu Kılavuz, gıda ve takviye edici gıdalarda sağlık beyanı kullanımına ilişkin kuralları kapsar.
* Kılavuz 11 madde ve 5 Ek’ten oluşmaktadır.

MADDE 4 - Tanımlar:

Kılavuzdaki tanımlar aşağıdaki gibidir;

a) Bebek formülü
b) Besin ögesi
c) Beslenme beyanı
ç) Beyan
d) Devam formülü
e) Diğer öge
f) Etiket
g) Gıda
ğ) Gıda işletmecisi
h) Hastalık riskinin azaltılmasına ilişkin
beyan
ı) Kurum
i) Ortalama tüketici
j) Reklam
k) Sağlık beyanı
l) Sağlık beyanı kullanımı
m) Takviye edici gıda
n) Tanıtım
o) Ürün
ö) Yönetmelik

MADDE 5- Ekler:
Bu kılavuz eklerinde;

a) Ek-1: Hastalık Riskinin Azaltılmasına, Çocukların Gelişimi ve Sağlığına İlişkin Beyanlar Dışındaki Sağlık Beyanları Listesi,
b) Ek-2: Hastalık Riskinin Azaltılmasına İlişkin Sağlık Beyanları Listesi,
c) Ek-3: Çocukların Gelişimi ve Sağlığına İlişkin Sağlık Beyanları Listesi,
ç) Ek-4: Sağlık Beyanı Kullanımına İlişkin Beslenme Beyanları ve Beyan Koşulları,
d) Ek-5: Sağlık Beyanı Kullanımına İlişkin Referans Alım Miktarları-Vitaminler ve Mineraller İçin Günlük Referans Alım Değerleri, yer alır.

MADDE 6 - Sağlık Beyanı Kullanım Esasları:

Kılavuz’un 6. Maddesinde Sağlık Beyanı Kullanım Esasları açıklanmış ve örneklendirilmiştir. 6. Maddenin 3. Fıkrası ve örnekleri aşağıdaki gibidir;

(3) Sağlık beyanı ifadelerinin yerine anlamını değiştirmeyecek ve güçlendirmeyecek şekilde eşdeğer ifadeler kullanılabilir.

ÖRNEK:
Kılavuzda yer alan “X bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunur.” “katkıda bulunur.” ifadesi yerine; “rol oynar”, “destekler”, “sürdürülmesine katkıda bulunur”, “yardımcı olur” ifadeleri kullanılabilir. Ancak; “yükseltir”, “optimize eder” ifadeleri kullanılamaz.

MADDE 7 – Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanım Koşulları:

Kılavuz’un 7. Maddesinde Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanım Koşulları açıklanmış ve örneklendirilmiştir. 7. Maddenin 1. Fıkrası ve örnekleri aşağıdaki gibidir;

(1) Beyan koşulları ve besin ögesi profiline uygunluk açısındandeğerlendirme aşağıdaki örneklerde gösterildiği gibi üç f arklı şekilde yapılabilir:

ÖRNEK:
Satışa sunulduğu haliyle doğrudan tüketilebilen ve üreticinin talimatına ihtiyaç duyulmayan gıdalarda değerlendirme, satışa sunulan gıdayı esas alacak şekilde yapılır.
-UHT Tam Yağlı Süt, bisküvi, kek, çikolata vb.

ÖRNEK:
Satışa sunulduğu haliyle doğrudan tüketilebilen veya üreticinin talimatına göre de tüketilebilen gıdalarda değerlendirme, gıdanın satışa sunulduğu hali veya üretici talimatına göre hazırlanmış tüketime hazır gıdayı esas alacak şekilde yapılır.
-Kahvaltılık gevrek vb.

ÖRNEK:
Satışa sunulduğu haliyle doğrudan tüketilmesi mümkün olmayan gıdalarda değerlendirme, üreticinin talimatına göre hazırlanmış tüketime hazır gıdayı esas
alacak şekilde yapılır.
-Toz çorba, İçecek tozu.

MADDE 8 - Belirli Sağlık Beyanlarının Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar:

Kılavuz’un 8. Maddesinde Belirli Sağlık Beyanlarının Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar açıklanmış ve örneklendirilmiştir.

(1) Aşağıdaki sağlık beyanlarının kullanımına kesinlikle izin verilmez:

a) Tüketilmediği durumlarda sağlığın olumsuz etkilenebileceğini ileri süren beyanlar.
b) Kilo kaybının veya artışının miktarına veya oranına atıfta bulunan beyanlar.
c) Sağlık beyanı kullanılan ürünlerle ilgili tanıklığına başvurulan kişinin tecrübesi veya ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar ile ilişkilendirilen teşekkür, övgü, tavsiye veya onay ifadesine yer verilen veya imada bulunulan beyanlar.
d) Ürünün Sağlık Bakanlığı tarafından uygun bulunduğuna atıfta bulunan ifadeler ile “sadece eczanelerde satılabileceği” ne ilişkin beyanlar.

MADDE 9- Çocukların Gelişimi ve Sağlığına İlişkin Sağlık Beyanları

(1) Kılavuzun Ek-3’ünde yer alan sağlık beyanları sadece çocuklara yönelik ürünlerde (örneğin; devam formülerinde) kullanılır.

(2) Bebek formüllerinde sağlık beyanı kullanımına izin verilmez.

(3) Kılavuzun Ek-1’inde yer alan beyanlar, bilimsel verilerin sağlanması koşuluyla, çocukluk dönemi de dahil olmak üzere tüm insan yaşam döngüsünü kapsayacak şekilde çocuklar için de kullanılan ortak gıdalar üzerinde bulunabilir. Ancak, tüketici
yanıltılmamalıdır. Çocuklarda görülen bir sağlık etkisinin yetişkinlerde veya yetişkinlerde bulunan bir sağlık etkisinin çocuklarda da görülebileceği ima edilmemelidir.

MADDE 10
(1) Bu Kılavuz Kurum Başkanının onayı ile yürürlüğe girer.

MADDE 11
(1) Bu Kılavuz hükümlerini Kurum Başkanı yürütür.

Kılavuzun tam metnine ulaşmak için tıklayınız. 

Detaylı bilgi için;

+90 212 496 48 52 ya da foodlab.turkey@intertek.com